Στον χώρο του αθλητισμού, η χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs) όπως η ιβουπροφαίνη, η ναπροξένη και η δικλοφενάκη είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη.
Πολλοί αθλητές τα χρησιμοποιούν προληπτικά, πριν ή ακόμη και κατά τη διάρκεια προπονήσεων και αγώνων, για να αποφύγουν τον πόνο και τη φλεγμονή. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η επιστήμη αναδεικνύει ότι αυτή η πρακτική μπορεί να είναι περισσότερο επικίνδυνη παρά ωφέλιμη.
Τι είναι τα NSAIDs και πώς λειτουργούν
Τα NSAIDs δρουν αναστέλλοντας ένζυμα (COX-1 και COX-2) που παράγουν προσταγλανδίνες — ουσίες που σχετίζονται με τη φλεγμονή, τον πόνο και τον πυρετό.
Αν και αυτό προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, οι προσταγλανδίνες έχουν και προστατευτικό ρόλο στο στομάχι, στα νεφρά και στο καρδιαγγειακό σύστημα. Η αναστολή τους, ειδικά υπό συνθήκες έντονης άσκησης, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Κίνδυνοι από τη χρήση NSAIDs σε αθλητές
- Πεπτικό σύστημα: Αυξημένος κίνδυνος γαστρικών ερεθισμών, αιμορραγιών και ελκών, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται με άδειο στομάχι ή σε μεγάλες δόσεις.
- Νεφρική λειτουργία: Η αφυδάτωση που συνοδεύει συχνά την έντονη άσκηση, σε συνδυασμό με τη χρήση NSAIDs, μπορεί να μειώσει δραματικά την αιμάτωση των νεφρών, οδηγώντας σε οξεία νεφρική βλάβη.
- Καρδιαγγειακός κίνδυνος: Μελέτες δείχνουν αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης, εμφραγμάτων και άλλων καρδιαγγειακών συμβαμάτων, ειδικά σε παρατεταμένη χρήση.
- Αθλητική απόδοση και αποκατάσταση: Δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία ότι η προληπτική λήψη NSAIDs βελτιώνει την επίδοση ή μειώνει τον μυϊκό πόνο μετά την άσκηση. Αντίθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να καθυστερεί τη μυϊκή και οστική αποκατάσταση.
Μύθοι γύρω από τα NSAIDs στον αθλητισμό
Μύθος 1: «Αν τα πάρω πριν την προπόνηση, δεν θα πονέσω.»
Η ανακούφιση μπορεί να είναι προσωρινή, αλλά η φλεγμονή και η αιτία του πόνου παραμένουν.
Μύθος 2: «Είναι ασφαλή για περιστασιακή χρήση.»
Ακόμα και μία μόνο δόση, υπό συγκεκριμένες συνθήκες (π.χ. αφυδάτωση, έντονη άσκηση), μπορεί να προκαλέσει προβλήματα.
Μύθος 3: «Όλοι οι αθλητές το κάνουν.»
Η συχνότητα δεν συνεπάγεται ασφάλεια. Η ενημέρωση και η πρόληψη είναι το κλειδί.
Φυσικοθεραπεία – Μια ασφαλής εναλλακτική
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί μια επιστημονικά τεκμηριωμένη, μη φαρμακευτική επιλογή για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής.
Μέσα από εξατομικευμένα προγράμματα που περιλαμβάνουν:
- Θεραπευτική άσκηση για ενδυνάμωση και αποκατάσταση
- Τεχνικές manual για μείωση πόνου και βελτίωση κινητικότητας
- Εκπαίδευση σε εργονομία και πρόληψη τραυματισμών
- Εφαρμογές φυσικών μέσων (π.χ. κρυοθεραπεία, θερμοθεραπεία, tecar, TENS κ.ά.)
Ο αθλητής μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του, χωρίς να εκτεθεί στους κινδύνους των NSAIDs.
Η φυσικοθεραπεία όχι μόνο ανακουφίζει τα συμπτώματα αλλά και προάγει την αποκατάσταση των ιστών, βελτιώνοντας την απόδοση και μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπής.
Συχνές Ερωτήσεις (Q&A)
Μπορώ να πάρω NSAIDs πριν από έναν αγώνα;
Η επιστήμη δείχνει ότι τα οφέλη είναι αμφίβολα και οι κίνδυνοι υπαρκτοί. Καλύτερα να συμβουλευτείτε γιατρό ή φυσικοθεραπευτή πριν από οποιαδήποτε χρήση.
Τι να κάνω αν πονάω πριν από προπόνηση;
Εξετάστε ασφαλείς εναλλακτικές όπως φυσικοθεραπεία, ανάπαυση, σωστή διατροφή, αποκατάσταση με πάγο ή θερμότητα και ήπια κινησιοθεραπεία.
Είναι τα NSAIDs κατάλληλα για μακροχρόνια χρήση;
Μια παρατεταμένη χρήση, ειδικά χωρίς ιατρική παρακολούθηση, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρών παρενεργειών.
Για την χρήση NSAIDs στον αθλητισμό πρέπει να γίνεται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητη και πάντα υπό ιατρική παρακολούθηση. Η φυσικοθεραπεία αποτελεί μια ασφαλή, αποτελεσματική και μακροπρόθεσμα ωφέλιμη επιλογή για την αντιμετώπιση του πόνου και της φλεγμονής, προστατεύοντας ταυτόχρονα την υγεία του αθλητή.
Η δική σας ασφαλής επιλογή
Στο Κέντρο Φυσικοθεραπείας Ampeliotis προσφέρουμε εξατομικευμένες θεραπείες που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, για την ασφαλή ανακούφιση του πόνου και την επιτάχυνση της αποκατάστασης.
Με εμπειρία 20 ετών και σύγχρονο εξοπλισμό, σας βοηθάμε να επιστρέψετε στην προπόνηση και τον αγώνα χωρίς φάρμακα και χωρίς κινδύνους.
Επιστημονικές Αναφορές
- Warden SJ, Davis IS, Fredericson M. Management and Prevention of Bone Stress Injuries in Long-Distance Runners. Curr Osteoporos Rep. 2021;19(4):365-379. doi:10.1007/s11914-021-00666-y
- Martínez-Silván D, et al. Prophylactic use of ibuprofen in endurance sports: performance and health effects. J Sci Med Sport. 2024;27(4):345-352. doi:10.1016/j.jsams.2024.01.002
- van Wijck K, et al. NSAIDs increase intestinal permeability during exercise in the heat. Clin Sci (Lond). 2012;123(5):285-294. doi:10.1042/CS20120027
- Warner TD, Mitchell JA. Cyclooxygenases: new forms, new inhibitors, and lessons from the clinic. FASEB J. 2004;18(7):790-804. doi:10.1096/fj.03-0645rev
- Maher CG, et al. Non-steroidal anti-inflammatory drugs for low back pain. Cochrane Database Syst Rev. 2020;4(4):CD013581. doi:10.1002/14651858.CD013581
