Ο επικεφαλής του Φυσιοθεραπευτικού τμήματος της ΠΑΕ Ατρομήτου, Παναγιώτης Αμπελιώτης ήταν καλεσμένος στις 05 Φεβρουαρίου, στην εκπομπή “Υγεία και Σπορ” της ΕΡΑΣΠΟΡ 101,8.
Μαζί με την Βίκυ Σπύρου συζήτησε για τον μεγάλο πονοκέφαλο των αθλητών και αθλούμενων, τις μυϊκές θλάσεις.
Η συνέντευξη
1) Η μυική θλάση είναι ένας τραυματισμός που εσείς του ποδοσφαίρου τουλάχιστον τον γνωρίζετε καλά, γιατί είναι συνηθισμένος, υπάρχει μια εξοικείωση, παρόλα αυτά όμως αποτελεί τον πονοκέφαλο πολλών αθλητών σε όλα τα αθλήματα, είναι έτσι;
– Ναι, θλάσεις μπορούμε να δούμε σε όλα τα αθλήματα και σε διάφορες ηλικίες. Και είναι πράγματι ένας πονοκέφαλος γιατί στους μεν επαγγελματίες στοιχίζει σε μερικές εώς πολλές μέρες απουσίες από τις αγωνιστικές υποχρεώσεις, στους δε ερασιτέχνες αθλητές στερεί την διέξοδο που έχουν για την σωματική τους και φυσικά την ψυχική τους άσκηση
2) Θα θέλαμε να μας εξηγήσεις τι είναι η μυική θλάση και τι ακριβώς συμβαίνει στην περιοχή του τραυματισμού;
– Οι μυς μας αποτελούνται από υλικά που ονομάζονται μυϊκές ίνες, οι οποίες υπακούν στους νόμους της φύσης και ως εκ τούτου έχουν ένα όριο αντοχής, πέρα από το οποίο δεν αντέχουν και σπάνε (παθαίνουν ρήξη)
– Αν θέλουμε να δώσουμε έναν ορισμό: «Θλάση ονομάζουμε την ρήξη των μυϊκών ινών η οποία προκαλείται από υπερβολικά έντονη σύσπαση ή από υπερβολική διάταση ή από άμεση πλήξη του μύ από κάποιο εξωτερικό παράγοντα»
– Η ΘΛΑΣΗ είναι η πιο συνηθισμένη αιτία τραυματισμού στους ποδοσφαιριστές.
Τι συμβαίνει στην περιοχή:
– Αυτό που συμβαίνει μετά από μία θλάση είναι η τοπική αιμορραγία (μικρή ή μεγάλη) και η δημιουργία φλεγμονής που ουσιαστικά είναι το σήμα που δίνει ο οργανισμός για την επούλωση του τραυματισμού. Δυστυχώς, όμως, ο τραυματισμένος μυς δεν ξαναγίνεται όπως πριν, αφού το κενό της ρήξης γεμίζει με ουλώδη ιστό, το οποίο είναι ένα μη συσταλτό και ανελαστικό υλικό.
– Τα στοιχεία που χάνει ο αθλητής κάθε φορά μετά από μια θλάση είναι 1. Ελαστικότητα 2. Δύναμη και 3. Ταχυδύναμη (ικανότητα για εκκρηκτικές κινήσεις)
3) Πως μπορεί να καταλάβει κάποιος ότι πρόκειται για θλάση και όχι για ένα απλό τράβηγμα; Τι ακριβώς θα νιώσει, πως εκδηλώνεται μια θλάση;
– Για να τα βάλουμε σε μια σειρά: ο όρος «τράβηγμα» είναι ένας ποδοσφαιρικός ιδιοματισμός και όχι επιστημονική έννοια και αυτό ίσως συμβαίνει γιατί ο όρος θλάση είναι φορτισμένος πολύ αρνητικά και οι αθλητές τον φοβούνται.
Στην δική μας γλώσσα κάθε μυϊκός τραυματισμός είναι θλάση και ανάλογα με την έκταση της ζημιάς διακρίνουμε τρεις βαθμούς.
- Θλάση πρώτου βαθμού: μικρής έκτασης ρήξη/διάταση των μυικών ινών. Είναι αυτή η θλάση που συνηθίζουμε να λέμε τράβηγμα και έχει την καλύτερη πρόγνωση, δηλαδή θα γίνει πιο γρήγορα καλά (από λίγα 24 ωρα εως 10 ημέρες)
- Θλάση δευτέρου βαθμού: μερική ρήξη των μυϊκών ινών, αλλά με διατήρηση της συνέχειας του μυός. Σε αυτή την περίπτωση ο αθλητής μας μπορεί να χρειαστεί πάνω από 2 βδομάδες
- Θλάση τρίτου βαθμού: μεγάλης έκτασης ρήξη των μυϊκών ινών, έως και πλήρης ρήξη/διατομή του μυός. Μιλάμε για καταστάσεις που μπορεί να χρειαστεί και χειρουργική παρέμβαση και αν όχι σίγουρα θα πρέπει να μείνει εκτός δράσης για πάνω από 1 μήνα.
– Τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι:
- Άμεσος και οξύς πόνος,
- Τοπική ευαισθησία στη περιοχή,
- αδυναμία συνέχισης της δραστηριότητας (αγώνας ή προπόνηση)
- Ανάπτυξη οιδήματος(πρηξίματος) και αργότερα αιματώματος-εκχύμωσης (μελανιάς),
- Περιορισμός της κίνησης στις κοντινές αρθρώσεις.
4) Υπάρχει λοιπόν η υποψία για θλάση, τι θα πρέπει να κάνουμε; Ποιο είναι το πρωτόκολλο καταρχήν που θα πρέπει να ακολουθηθεί από εμάς πριν πάμε σε κάποιο γιατρό ή σε κάποιον φυσικοθεραπευτή;
-Το πρώτο και κρισιμότερο μέτρο είναι η διακοπή κάθε είδους αθλητικής δραστηριότητας. Βλέπουμε αρκετούς αθλητές οι οποίοι παρότι νιώθουν αρχικά τον μυϊκό πόνο και είτε από άγνοια, είτε από το πάθος που τους διακατέχει συνεχίζουν τον αγώνα ή την προπόνηση με αποτέλεσμα να δημιουργούν έτη περαιτέρω μεγαλύτερη ζημιά.
Τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα για τον οδικό χάρτη της αποκατάστασης περικλείονται στα εξής (PEACE & LOVE):
-P: Προστασία (αποφυγή κινήσεων του τραυματισμένου μέλους για τουλάχιστον 1 εως 3 ημέρες)
-Ε: Ανύψωση του μέλους (για την σωστή παροχέτευση του οιδήματος ή αιματώματος)
-Α: Αποφυγή αντιφλεγμονώδους θεραπείας (αντιφλεγμονώδη χάπια – τουλάχιστον για τα πρώτα 24ωρα)
-C: Περίδεση
-Ε: Εκπαίδευση του αθλητή από κάποιον ειδικό (για το τί του συμβαίνει, ποιο είναι το πλάνο της αποκατάστασης, τί μπορεί να κάνει για να βοηθήσει τον εαυτό του και τί δεν πρέπει να κάνει)
-L: Φόρτιση του μέλους με ασφάλεια το συντομότερο δυνατό
-Ο: Βέλτιστη φόρτιση (Το μέγιστο δυνατό φορτίο που αυξάνει την δύναμη χωρίς κίνδυνο επανατραυματισμού)
-V: Καρδιοαναπνευστική ή αλλιώς αερόβια προπόνηση η οποία μπορεί να ξεκινήσει από τις πρώτες μέρες κιόλας του τραυματισμού
-Ε: Άσκηση και όχι μόνο παθητικές θεραπείες.
5) Ο χρόνος αποκατάστασης και αποθεραπείας από τι εξαρτάται και πόσο διαρκεί;
-Από το μέγεθος της θλάσης, (ά βαθμού 7-10 μέρες, β’ βαθμού 2 ως 4 βδομάδες και γ΄ βαθμού από 1 ως και 6 μήνες)
-Αν είναι εγκάρσια ή επιμήκης η ρήξη,
-Από τον μυ (αν δέχεται πολλά φορτία κατά την διάρκεια της άθλησης και πόσο επιρρεπής είναι για υποτροπή),
-Από το αν η ζημιά είναι στη μυϊκή μάζα ή στην μυοτενόντια ένωση
-Από τα χαρακτηριστικά του ποδοσφαιριστή αν είναι ταχυδυναμικός ή όχι, θέση (άλλο ένας που παίζει κυρίως με δύναμη και άλλο ένας που παίζει με τεχνική),
-Από την ιδιοσυγκρασία του,
-Από την ανοχή του στον πόνο,
-Από την ψυχολογική του ετοιμότητα και τα κίνητρα που μπορεί να έχει,
-Αν είχε στο παρελθόν αντίστοιχο τραυματισμό ή αν γενικά αντιμετωπίζει διάφορα μυοσκελετικά προβλήματα,
6) Πώς βοηθά η φυσιοθεραπεία στη θεραπεία της θλάσης μυών;
Η φυσικοθεραπεία με τα φυσικά μέσα (όπως πχ, η παγοθεραπεία, το Indiba Tecar, η διαμαγνητική αντλία κλπ), αλλά και με την έγκαιρη και ασφαλή κινητοποίηση προσβλέπει στη:
– Μειώση πόνου
– Μείωση φλεγμονής
– Βέλτιστη φόρτιση (optimal loading) με ασφάλεια
– Εξάλειψη πιθανότητας επανατραυματισμού
– Ψυχολογική υποστήριξη
7) Μπορούμε να ξεκινήσουμε άμεσα θεραπεία, από το πρώτο 24ωρο;
– ΝΑΙ, και μόνο που θα δοθούν οι σωστές οδηγίες και το πλάνο της αποκατάστασης αξίζει να επισκεφτεί άμεσα ο ποδοσφαιριστής τον φυσικοθεραπευτή
– Πετυχαίνουμε περιορισμό της έκτασης της βλάβης και των συμπτωμάτων
8) Στην περίπτωση που δεν κάνουμε φυσικοθεραπείες τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εμείς από μόνοι μας ώστε να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση και ποια είναι τα βήματα;
– Διακοπή δραστηριότητας
– Εφαρμογή κρυοθεραπείας (αν και υπάρχει επιστημονικά έντονος διάλογος κατά πόσο μας οφελεί τελικά…)
– Προοδευτική επιβάρυνση με ήπιες κινήσεις και ήπιες διατάσεις που δεν προκαλούν πόνο
– Να επικεντρωθούμε στην άσκηση άλλων μυϊκών ομάδων που δεν έχουν πρόβλημα και δεν επηρεάζουν τον τραυματισμό πχ το άλλο πόδι ή ασκήσεις άνω άκρου αν έχουμε τραυματιστεί στα πόδια κοκ)
– Έναρξη ήπιας, αερόβιας άσκησης μετά το οξύ στάδιο (αφού έχουν περάσει 48 ώρες)
9) Tα κριτήρια επιστροφής στην αθλητική δραστηριότητα ποια είναι;
– Να είμαστε βέβαιοι ότι έχουμε δώσει τον φυσικό χρόνο ώστε να επουλωθεί ο τραυματισμός
– Να έχει αποκατασταθεί η ελαστικότητα του μυός
– Να έχει επανέλθει η δύναμη στα ίδια επίπεδα με πριν και σίγουρα να μην υπολείπεται πάνω από 10-15% σε σχέση με το υγιές μέλος
– Να έχει κάνει όλο το πρόγραμμα της αποκατάστασης και ιδιαίτερα τις εκκρηκτικές κινήσεις, εκεί δηλαδή που συμβαίνουν οι περισσότεροι τραυματισμοί.
– Να φτάσει να κάνει δραστηριότητες όπως αυτή που τραυματίστηκε και να μην ενοχλείται.
10) Και πως θα πρέπει να ξαναμπούμε στο προπονητικό πρόγραμμα;
– Πρέπει ο μυς να πάρει φορτία σιγά σιγά ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι αντέχει και δεν θα ξανατραυματιστεί και αυτό πετυχαίνεται με την προοδευτικότητα στις ασκήσεις.
– Επικοινωνία με τον προπονητή και όλο το stuff ώστε να ξέρουμε τί μπορεί να μας δώσει ο αθλητής την δεδομένη στιγμή και να γνωρίζουν όλοι το λελογισμένο ρίσκο με το οποίο τον εντάσσουμε στην προπόνηση
11) Βλέπουμε πολλές φορές θλάσεις να υποτροπιάζουν, σε σημείο που η κατάσταση να γίνεται χρόνια. Γιατί συμβαίνει αυτό;
– Υποτίμηση της έκτασης της θλάσης, κακή αρχική διάγνωση άρα μπαίνει πιο γρήγορα στις προπονήσεις και υποτροπιάζει
– Ελλιπής αποκατάσταση (είτε με ευθύνη του ιατρικού τιμ είτε με ευθύνη του παίκτη) με αποτέλεσμα ο μυς δεν είναι έτοιμος να δεχτεί τα φορτία ενός αγώνα ή μια δύσκολης προπόνησης και επανατραυματίζεται
-Απόφαση για έναρξη κανονικών προπονήσεων νωρίτερα απ’ ό,τι πρέπει, είτε γιατί πιέζεται ο αθλητής από την ομάδα, είτε γιατί θέλει από μόνος του να μπει πιο γρήγορα (οικονομικά κίνητρα, ψυχολογική πίεση ότι θα χάσει την θέση του κλπ)
12) Οι συνεχείς θλάσεις στο ίδιο σημείο θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κάποια στιγμή και μεγαλύτερη βλάβη;
– Συνεχεις επανατραυματισμοί οδηγούν σε ινώσεις, εκτεταμμένο ουλώδη ιστό και τελικά μείωση της ελαστικότητας.
– Ανισσοροπία δυνάμεων η οποία προκαλεί δευτερογενή προβλήματα σε άλλα σημεία του σώματος, βλέπε μέση, ισχία, στις ποδοκνημικές, άλλα μυϊκά προβλήματα
– Έχουν αρνητική επίδραση στην ψυχολογία των αθλητών εφόσον απογοητεύονται από τις συνεχείς απουσίες και σίγουρα υπάρχει επίδραση στις αγωνιστικές επιδόσεις.
13) Τα αίτια της μυικής θλάσης που αποδίδονται;
– Υπερβολική κόπωση των μυών ή αλλιώς υπερπροπόνηση. Βλέπουμε όλο και πιο συχνά αυξημένες απαιτήσεις της φυσικής κατάστασης. Ζητάμε από τους αθλητές μας να προπονούνται και να αγωνίζονται στα όρια των αντοχών τους
– Πολύ συχνές αγωνιστικές υποχρεώσεις, ίσως και 3 παιχνίδια μέσα σε μια βδομάδα (επαγγελματίες)
- Ανεπαρκής προθέρμανση και ανεπάρκεια διατάσεων (stretching) με αποτέλεσμα την μειωμένη ελαστικότητα των μυών και μειωμένη την νευρομυϊκή συναρμογή
- Μυϊκή ανισορροπία, δηλ διαφορά στις ιδανικές αναλογίες που πρέπει να έχουν μεταξύ τους οι μυϊκές ομάδες.
- Κακή τεχνική κατά την εκτέλεση των ασκήσεων,
- Κακός εξοπλισμός πχ ακατάλληλα παπούτσια
- Έλλειψη ύπνου και κακή διατροφή (φτωχή σε κάλιο-μαγνήσιο-νάτριο)
13) Που εμφανίζεται πιο συχνά, ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες θλάσεις;
– Δικέφαλος (20% όλων των τραυματισμών γενικά)> τετρακέφαλος > προσαγωγοί>Γαμπες >κοιλιακοί
– Βάσει της έρευνας UEFA που δημοσιεύτηκε πριν λίγα χρόνια και μελέτησαν τα δεδομένα όλων των ομάδων που συμμετέχουν στο σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις βρέθηκε ότι οι θλάσεις συμβαίνουν:
– 5 φορές πιο συχνά σε αγώνες απ’ ότι σε προπονήσεις
– Πιο συχνά στο τέλος του Ά ή του Β΄ημιχρόνου
15) Τι θα πρέπει να έχουμε κατά νου ώστε να προφυλαχτούμε από την πιθανότητα να πάθουμε ή να μην ξαναπάθουμε κάποια θλάση;
– Πρόληψη με σωστό ζέσταμα και καλή αποθεραπεία μετά από κάθε προπόνηση
– Διατήρηση μυϊκής ισορροπίας
– Επιλογή κατάλληλου εξοπλισμού, και συγκεκριμένα παπουτσιού ή αγωνιστικού χώρου ώστε να αποφευχθούν οι υπερβολικές επιβαρύνσεις
– Να υπάρχει καλή επικοινωνία του παίκτη με τον προπονητή ή τον γυμναστή ή το ιατρικό τιμ για να προφυλαχθεί όταν αισθάνεται κουρασμένος
Ακούστε το ηχητικό της συζήτησης:
